Nhân viên thời vụ có phải đóng bảo hiểm không?

“Nhân viên thời vụ có phải đóng bảo hiểm không?” Đây là băn khoăn của rất nhiều người lao động, đặc biệt trong các ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng lớn theo mùa vụ như bảo vệ, xây dựng, dịch vụ, sản xuất… Việc hiểu đúng quy định về đóng bảo hiểm không chỉ giúp người lao động bảo vệ quyền lợi của mình, mà còn giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tránh rủi ro bị xử phạt. Mời bạn cùng Việt Dũng tìm hiểu trong bài viết này.

• Nhân viên bảo vệ có được hưởng chính sách theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP?

Pháp luật quy định về bảo hiểm cho nhân viên thời vụ thế nào?

Trước khi đi sâu vào việc có phải đóng bảo hiểm hay không, chúng ta cần nắm rõ khung pháp lý hiện hành. Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (được sửa đổi, bổ sung năm 2019) đã có những quy định cụ thể về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, trong đó có cả lao động thời vụ.

• Hợp đồng lao động từ đủ 1 tháng trở lên: Người lao động (dù chính thức hay thời vụ) đều thuộc diện tham gia BHXH, BHYT, BHTN bắt buộc.
• Hợp đồng dưới 1 tháng: Không thuộc diện đóng bảo hiểm bắt buộc. Người lao động có thể cân nhắc tham gia BHXH tự nguyện để bảo đảm quyền lợi lâu dài.
• Căn cứ pháp lý: Điều 2, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Nghị định 115/2015/NĐ-CP hướng dẫn thi hành.

Như vậy, yếu tố quyết định không nằm ở việc “thời vụ” hay “chính thức”, mà chính là thời hạn hợp đồng lao động.

Khi nào nhân viên thời vụ được đóng bảo hiểm?

Không ít người lầm tưởng rằng “thời vụ thì không cần đóng bảo hiểm”. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành lại quy định rõ ràng một số trường hợp nhân viên thời vụ vẫn bắt buộc phải tham gia BHXH, BHYT, BHTN.

• Ký hợp đồng từ đủ 1 tháng trở lên: Dù hợp đồng chỉ là 1 tháng, 2 tháng hay 6 tháng, nếu đã từ đủ 1 tháng trở lên, người lao động phải tham gia bảo hiểm bắt buộc.
• Công việc mang tính chất thường xuyên: Dù ký dưới tên “thời vụ” nhưng nếu công việc được lặp lại liên tục, mang tính ổn định lâu dài (ví dụ: bảo vệ ca đêm tại nhà máy, trực cổng công trường), thì cơ quan quản lý có thể coi đây là hợp đồng lao động thực thụ, buộc doanh nghiệp phải đóng bảo hiểm.
• Có thoả thuận trong hợp đồng: Nếu hợp đồng lao động thời vụ ghi rõ điều khoản tham gia BHXH, BHYT thì cả doanh nghiệp lẫn người lao động đều phải thực hiện theo đúng cam kết.

Như vậy, nhân viên thời vụ không hoàn toàn được miễn trừ. Trong nhiều tình huống, họ vẫn có nghĩa vụ và quyền lợi về bảo hiểm như nhân viên chính thức.

Khi nào nhân viên thời vụ không phải đóng bảo hiểm?

Bên cạnh các tình huống phải tham gia BHXH, pháp luật cũng quy định rõ một số trường hợp người lao động thời vụ không thuộc diện đóng bảo hiểm bắt buộc. Điều này giúp cả doanh nghiệp và người lao động dễ dàng linh hoạt trong thỏa thuận hợp đồng.

• Hợp đồng lao động dưới 1 tháng: Đây là điểm mấu chốt. Nếu thời hạn hợp đồng dưới 30 ngày thì không bắt buộc đóng BHXH, BHYT, BHTN.
• Lao động làm việc thời vụ ngắn hạn, đột xuất: Ví dụ: thuê nhân công bốc xếp hàng hóa trong 10 ngày, thuê bảo vệ tăng cường cho một sự kiện kéo dài 1 tuần… Các trường hợp này không thuộc diện đóng bảo hiểm bắt buộc.
• Người lao động tự thoả thuận không tham gia bảo hiểm: Với hợp đồng ngắn hạn, hai bên có thể thoả thuận không tham gia BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn nên cân nhắc mua bảo hiểm tai nạn con người để phòng ngừa rủi ro.

Như vậy, việc có phải đóng bảo hiểm hay không phụ thuộc trực tiếp vào thời hạn hợp đồng và tính chất công việc, chứ không đơn giản chỉ dựa vào khái niệm “thời vụ”.

Rủi ro nào với doanh nghiệp lách luật, không đóng bảo hiểm cho nhân viên thời vụ?

Vì muốn tiết kiệm chi phí, nhiều doanh nghiệp cố tình “né” bảo hiểm bằng cách chỉ ký hợp đồng thời vụ dưới 1 tháng hoặc ký hợp đồng cộng tác viên thay cho hợp đồng lao động. Tuy nhiên, cách làm này tiềm ẩn không ít rủi ro pháp lý và tài chính.

• Có thể bị xử phạt hành chính: Nếu cơ quan chức năng phát hiện doanh nghiệp không đóng bảo hiểm đúng quy định, mức phạt có thể từ 12% đến 20% số tiền phải đóng, kèm truy thu toàn bộ khoản nợ BHXH, BHYT, BHTN.
• Ảnh hưởng uy tín và thương hiệu: Việc vi phạm chính sách bảo hiểm dễ khiến doanh nghiệp bị mất điểm trong mắt người lao động, thậm chí bị đối tác, khách hàng đánh giá thiếu chuyên nghiệp.
• Gia tăng tranh chấp lao động: Người lao động có thể khởi kiện hoặc gửi đơn khiếu nại, khiến doanh nghiệp mất nhiều thời gian, chi phí xử lý, đồng thời gây căng thẳng trong quan hệ lao động.

Như vậy, việc “lách luật” trong vấn đề bảo hiểm không phải là giải pháp an toàn. Ngược lại, doanh nghiệp có thể đối diện nhiều hệ quả nghiêm trọng hơn so với số tiền định tiết kiệm.

Lời khuyên cho cả người lao động và doanh nghiệp

Để tránh những rắc rối pháp lý và bảo vệ quyền lợi chính đáng, cả người lao động thời vụ lẫn doanh nghiệp nên chủ động tìm hiểu và tuân thủ đúng quy định về bảo hiểm.

• Đối với người lao động: Trước khi ký hợp đồng, hãy đọc kỹ các điều khoản liên quan đến BHXH, BHYT, BHTN. Nếu hợp đồng từ 1 tháng trở lên, bạn có quyền yêu cầu được tham gia bảo hiểm. Với hợp đồng ngắn hạn, có thể cân nhắc tham gia BHXH tự nguyện để duy trì quá trình đóng.
• Đối với doanh nghiệp: Cần minh bạch trong việc ký hợp đồng và đóng bảo hiểm cho người lao động. Việc tuân thủ không chỉ giúp tránh rủi ro xử phạt, mà còn xây dựng uy tín, tạo niềm tin và giữ chân nhân viên lâu dài.

Tóm lại, câu trả lời cho thắc mắc “Nhân viên thời vụ có phải đóng bảo hiểm không?” chính là: có, nếu hợp đồng lao động từ đủ 1 tháng trở lên. Doanh nghiệp và người lao động cần chủ động thực hiện đúng để cùng nhau tạo dựng môi trường làm việc an toàn, bền vững.

Lời kết

Có thể thấy, việc nhân viên thời vụ có phải đóng bảo hiểm không phụ thuộc trực tiếp vào thời hạn hợp đồng lao động. Với hợp đồng từ đủ 1 tháng trở lên, người lao động bắt buộc phải tham gia BHXH, BHYT, BHTN theo đúng quy định. Hiểu rõ điều này sẽ giúp cả doanh nghiệp và nhân viên bảo vệ quyền lợi chính đáng, đồng thời xây dựng quan hệ lao động minh bạch, bền vững.